20.YAKUTİYE
Erzurum ilinin şehir merkezini oluşturan merkez ilçelerden biridir. Kuzeyde Tortum, batıda Aziziye, Palandöken ve doğuda Pasinler ilçeleri ile komşudur.
Yakutiye ilçesi adını, İlhanlı Devletinin Sultanı Olcayto Han zamanında Gazan Han ve Bolugan Hatun adına Cemalettin Hoca Yakut Gazani tarafından 1310 tarihinde yaptırılan ve günümüzde İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak kullanılan Yakutiye Medresesinden almıştır. Çeşitli kavimlere ait milletlerin birçok devlet kurduğu Anadolu´da muhtelif uygarlıklara ait tarihi ve kültürel kalıntıların önemli bir bölümü de Erzurum´da bulunmaktadır. Erzurum´un sahip olduğu, mevcudiyetleriyle dünümüzü yansıtan ve yarınımıza ışık tutan tarihi eserlerinin %98´i de Yakutiye ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Böylesine zengin bir tarihi içerisinde barındıran kent merkezi, Yakutiye ilçesinin hizmet ve sorumluluk sınırları içerisinde yer almaktadır. M.S. 408 - 450 yılları arasında Bizans İmparatoru olan II. Teodosious zamanında, Erzurum ve çevresi işgal edilmiş ve İmparatorun komutanlarından Anatolia tarafından bugünkü Erzurum şehrinin bulunduğu yerde bir tepe üzerine, bugünkü Erzurum Kalesi inşa ettirilmiştir ve Teodosious ismini almıştır. XI. yy. da Malazgirt Savaşından sonra Selçukluların denetimine geçen bölgede kurulan Saltukoğulları Beyliğinin merkezi konumundaydı. Daha sonra sırasıyla İlhanlılar, Karakoyunlu ve Akkoyunlu Devletlerinin ardından Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı Devleti egemenliğine girmiştir. Tarihi eserlerin büyük çoğunluğu Saltuklular ve Selçuklular döneminin izlerini taşımaktadır. Bu eserleri şöyle sıralayabiliriz: Erzurum Kalesi, Saat Kulesi(Tepsi Minare), Kale Mescidi, Çifte Minareli Medrese, Ulu Camii, Üç Kümbetler, Yakutiye Medresesi, Rüstem Paşa Bedesteni (Taş Han), Lala Paşa Camii, Gümüşlü Kümbet, Karanlık Kümbet, Cimcime Sultan Kümbeti, Rabia Hatun Kümbeti...